ધ ફેયમેન લેક્ચર્સ ઓન ફિજીક્સ-ભૌતિક શાસ્ત્ર વિષે ની અફલાતૂન પુસ્તક શ્રેણી !

રીચાર્ડ ફેયમેન (ફોટો શ્રોત -ગૂગલ ઈમેજીસ માં થી)

રીચાર્ડ ફેયમેન ના નામ થી ભૌતિક શાસ્ત્ર નો વિષય ભણેલા કે તેમાં રસ ધરાવનાર  લોકો ભાગ્યજ અજાણ હોઈ શકે !   ભૌતિક શાસ્ત્ર નું નોબેલ ઇનામ જીતેલા તેમજ અણુબોમ્બ વિકસવા માટે ના ‘મેનહટન’ પ્રોજેક્ટમાં  મહત્વ ની કામગીરી બજાવેલી ચુકેલા, ને  ગયી સદી માં થેયલા કેટલાક મેઘાવી વૈજ્ઞાનિકો માંના એક. ભૌતિક શાસ્ત્ર ના પાર્ટીકલ ફિજીક્સ માં કરેલા તેમના સંશોધનો ઘણો નોંધ પાત્ર ફાળો ધરાવે છે. આજ ના ખુબ ગાજતા કોનત્મ કોમ્પુતિંગ ને નેનો ટેકનોલોજી નું પાયાનું કામ ને મહત્વના નિયમો પણ તેમનીજ દેન છે. તેમના બીજા સંશોધન જેટલુજ કે તેથી પણ વધુ મહત્વ તેમના દ્વારા અપાયેલા ભૌતિક શાસ્ત્ર ના વય્ક્ત્વાના કે જેમનું તેમના તથા તેમના સાથીઓ એ કરેલા સંકલન એટલે કે “ધ ફેયમેન લેક્ચર્સ ઓન ફિજીક્સ” નું છે. દુનિયાભર ના ભૌતિક શાસ્ત્ર ના વિદ્યાર્થી કે વાચકો ને  ભૌતિક શાસ્ત્ર ના નિયમો સમજવા તેમજ તેમને ભૌતિક શાસ્ત્ર માં રસ લેતા કરવાનું કાર્ય આ પુસ્તક શ્રેણી આટલા વર્ષો થયે હજી પણ બખુભી નિભાવે છે. 
 

ધ ફેયમેન લેક્ચર્સ ઓન ફિજીક્સ (ફોટો શ્રોત -ગૂગલ ઈમેજીસ માં થી)

તેના ત્રણે પુસ્તકો નો ઓરીજીનલ  સેટ વાસવાની  વર્ષો ની ઈચ્છા મહદઅંશે  આજે પૂરી થયી પુરા સેટ માના બે પુસ્તકો આજે પસ્તીવાળા પાસે થી મળી ગયા. આજે પણ જયારે ભૌતિક શાસ્ત્ર ના નિયમો સમજવા કે કોઈ ભૂલાય ગયેલા નિયમો ફરી પાછા યાદ કરવા હોય છે ત્યારે આ પુસ્તકો ખુબ કામ લાગે છે. આ ત્રણ પુસ્તકો ના સેટ માં ગણિત ના કેટલક મહત્વ ના વિષયો થી લઇ ને ભૌતિક શાસ્ત્ર ના ખુબ એડવાનસ લેવેલ  ના નિયમો નો સમાવેશ થઇ જાય છે.  નવરાશ ના સમયે  ભૌતિક શાસ્ત્ર ના કેટલાક અઘરા નિયમો સમજવા માટે પણ સરસ વાંચન બની રહે તેવા પુસ્તકો છે.  ભૌતિક શાસ્ત્ર માં રસ ધરવતા મિત્રો એ જરૂર થી પૂરો સેટ વસાવો રહ્યો ને જો પુસ્તક નો સેટ ના વસાવી શકાય તો નેટ પર થી પણ ખુબ આસાનીથી મેળવી શકાય છે. અગિયારમાં -બારમાં ધોરણ માં ભણતા વિદ્યાર્થીઓ માટે ખુબ ખુબ કામનો ને ઉપયોગી થઇ શકે છે.  આટલી અદ્ભુત પુસ્તકો ની શ્રેણી આપવા માટે રીચાર્ડ સાહેબ ને સો સો સલામ !!!!

“રામાયણ ની અંતર યાત્રા” -વિષે કેટલીક વાતો

આમ તો ઘણું જુનું ને ખુબ જાણીતું પુસ્તક છે.  પુસ્તક ના લેખક છે શ્રી નગીનદાસ સંઘવી , તેમની ભારત નું મહાભારત (ચિત્રલેખા)  ને તડ ને ફડ (દિવ્ય ભાસ્કર) મારી મનગમતી કોલમ. ગુજરાતી સાહિત્ય માં રાજકારણ/ઈતિહાસ પર સચોટ ને અભાય્સું લેખ લખતા ખુબજ જુજ લેખકો માં મને તેમનું સ્થાન સરટોચ નું લાગ્યું છે, તેમના અને શ્રી નગેન્દ્ર વિજય ના ભારતીય રાજકારણ અને ઈતિહાસ પર ના લેખો એક માપદંડ સમાન લાગ્યા છે. તેમની ભારતીય તેમજ વૈશ્વિક રાજકારણ પર ની પકડ ખરેખર દાદ માગી લે તેવી છે.  આ પુસ્તક વાંચ્યા પછી વાચક તેમના  અભ્યાસ ના ફલક ને એક ઊંડા અભ્યાસ થી પ્રભાવિત થયા વગર નહિ રહે.

મોટા ભાગે ગુજરાતી સાહિત્ય માં  ઈતિહાસ/રાજકારણ  ને લગતા પુસ્તકો નું લખાણ  અંગ્રેજી સાહિત્ય માં ઉપલબ્ધ ઘણા પુસ્તકો જેટલુ ઊંડાણ કે અભ્યાસ ધરાવતા જણાતા નથી. અંગ્રેજી પુસ્તકો માં લખાયેલી માહિતી વિષે જરૂર મતભેદ કે એકતરફી લાગી શકે છે પણ લેખક તે માટે લીધેલી મેહનત, સંદર્ભો ની વિગતવાર સૂચી, કોઈ પણ જાતના દાવાઓ  કરતા પહેલા સંદર્ભો ને માહિતી નો નક્કર પુરાવો જણાવો , જેવી ઈતિહાસ ના વિષય ની મુખ્ય જરૂરતો જરૂર પૂરી કરેલી હોય છે.  જયારે ગુજરાતી પુસ્તકો માં સંદર્ભો ની વાતો તો દુર રહી પણ ઘણી વાર તો બીજાના વિચારો કે પોતાના તરંગી ખ્યાલો  ને શબ્દો ની રંગોળી પૂરી ને હકીકત તરીકે ખપાવતા હોય છે ( ગુજરાતી બ્લોગ જગત પર પણ આના ઘણા ઉદાહરણો મળી જશે !!).  ગુજરાતી સાહિત્ય ના આવા માહોલ માં “રામાયણ ની અંતર યાત્રા” પુસ્તક એક અલગજ અપવાદ  છે ને ખરા અર્થ માં એક અભ્યાસી ને લગભગ તટસ્થ માહિતી આપતું  પુસ્તક છે.

૨૪૪ પાના ને ૯ પ્રકરણો માં વેહ્ચાયેલું પુસ્તક રામાયણ ની એક ધાર્મિક બાજુ વિરુદ્ધ , એક ઈતિહાસ ના વિષય તરીકે સંસોધ્તામક રીતે રજુ કરી છે , સાચું રામાયણ શું છે ? તેના  કેટલાય વિવિધ  સંસ્કરણો છે , અલગ અલગ લેખકો એ અલગ અલગ સમય માં પોત પોતાની રીતે કેવી રીતે તેનું અર્થઘટન કર્યું છે , લોકો માં જે તેના વિષે વાયકાઓ છે તે કેટલી સાચી છે વગેરે વાતો ની ખુબ બધી રસપ્રદ માહિતી  આપી છે.

ઈતિહાસ/પુરાણો વગેરે ના શોખીનોએ તો must  must  વાંચવા જેવું ને , દરેક ગુજરાતી જેમને રામાયણ વિષે વધુ જાણવા માં રસ હોય તેમેણ વાંચવુંજ રહ્યું !

શ્રીલંકા -ભારત ની ટેસ્ટ મેચ -૧

મુરલી ને તેમની ૮૦૦ વિકેટ માટે ખુબ ખુબ અભિનંદન, ભારતની છેલ્લી વિકેટ ખેરવી ને પોતાની સિદ્ધિ પૂરી કરવી અને તેથી પણ વધુ મહત્વ, પોતાની ટીમ માટે  પોતાની ટેસ્ટ કારકિર્દી ની વિદાય વખતે  પણ વિજય માં સિંહફાળો આપવો !!! અદ્ભુત ને અવિસ્મરણીય !! એક સફળ ક્રિકેટર ને છાજે તેવી વિદાય !!!

ટેસ્ટ મેચ હમેશા સેસન બાય  સેસન રમાતી હોય છે. જે ટીમ હર સેસન માં પોતાના  પ્લાન  પ્રમાણે રમીને વધુ માં વધુ સેસન પર પ્રભુત્વ ધરાવે  તેનો વિજય પણ લગભગ નક્કી થઇ જતો હોય છે. ભારત -શ્રીલંકા ની પહેલી ટેસ્ટ મેચ આનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. ૪ દિવસ ના કુલ ૧૨ સેસેન માંથી ભારત ફક્ત  ૧ કે ૨ સેસન માં પોતાનું પ્રભુત્વ બતાવી શક્યું. શ્રીલંકા નો હાથ રમત ના દરેક પાસો માં ઉપર રહ્યો. ભારત ના બોલરો ની પાંગળી હાલત નો ભરપુર ફાયદો ઉઠવ્યો , ભારતીય ટીમ ની નબળી ફિલ્ડીંગ પણ એટલીજ જવાદાર છે ૪/૫ કેચ છુટવા તે વાતની સાબિતી છે. પરનાવીતાના ને સંગા ની સદી જોરદાર રહી, ખુબ સુંદર રમત હતી પણ ખરા ધ્નાય્વાદ ને પાત્ર તો હેર્થ ને મલીંગા છે જેમની ૧૦૦/૧૨૫ રન ની ભાગીદારી બહુ મોટો તફાવત પાડી ગયી. ટીમ ઇન્ડિયા ના કોઈપણ બોલરો પૂછડીયા ખિલાડીઓ ને ઓઉટ ના કરી શક્યા તેનો પૂરો માનસિક લાભ શ્રીલંકા ને મળ્યો.  ગંભીર ૨ ઇનિંગ માં મલીંગા ના હાથે ધોબીપછાડ  ખાધી, સેહવાગ, યુવરાજ શિવાય બાકીના બધા ખિલાડીઓ અસફળ રહ્યા, પહેલી ઇનિંગ માં સેહવાગ, યુવરાજ, લક્ષ્મણ , હરભજને   પોતની વિકેટ સામે ચાલી ને આપી દીધી તો રાહુલ જેવો સોલીડ ખિલાડી રન લેવા માં થાપ ખાઈ ગયો ને પોતાની વિકેટ ગુમાવી દીધી. બીજી ઇનિંગ માં સચિન, લક્ષ્મણ, રાહુલ ને છેલ્લે છેલ્લે , મિથુન ને એ શર્મા  ખુબ જોરદાર લડત આપી કે જે પૂરી મેચ નો એક માત્ર સારો પોસિટીવ પોઈન્ટ રહ્યો. મિથુન ની પણ પહેલી મેચ હોય તે જોતા તેનો દેખાવ સરસ રહ્યો. મલીંગા ને મુરલી એ ભારતીય ધુરંધરો  ને  જલ્દી તંબુ ભેંગા કરી આ શ્રેણી માં શ્રીલંકા ને બઢત અપાવી દીધી. આમ શ્રીલંકા ની ટીમ એક વિજેતા ને છાજે તેવી રમત દાખવી ને વિજય ની ખરી હકદાર રહી. ભારતીય ટીમે  મુરલી ને ગાર્ડ ઓફ ઓનર આપી ને પોતાનું આ દિગ્ગજ ખિલાડી માટે જે સૌજન્ય દાખવ્યું છે તે માટે ખુભ ખુભ અભિનદન , તે દ્રશ્ય દરેક રમત પ્રેમીઓ ના દિલમાં એક સુંદર સંભારણું બની  રેહશે !

આ ટેસ્ટ સાથેજ સ્પીન બોલિંગ નો એક યુગ પણ પૂરો થયો, આજના જમાનામાં કોઈ ખિલાડી ની આટલી  લાંબી ને સફળ કારકિર્દી થવી ભ્યાગજ શક્ય છે. મારી ઉમર ના દરેક ક્રિકેટ પ્રેમીઓ એક રીતે નસીબદાર છે કે કેટલાય દિગ્ગજ ક્રિકેટરો ને ટેસ્ટ રમતા જોવાનો લહાવો લઇ શક્યા ! મુરલી ને તેમની ટેસ્ટ નિવૃત્તિ પછી ની જિંદગી માટે શુભકામનાઓ !!! ભારત-શ્રીલંકા ને તેમને  હવે પછી ની મેચ માટે all the best !

ઇન્ડિયા-શ્રીલંકા ની ટેસ્ટ શ્રેણી વિષે ની કેટલીક વાતો !

ફોટો શ્રોત- ગૂગલ ઈમેજીસ માંથી

એશિયા કપ બાદ ફરી એક વાર ભારત શ્રીલંકા નો મુકાબલો જોવા મળશે પણ આવખતે ખિલાડીઓ ની ક્ષમતા ની ખરી પરીક્ષા થશે. ભારત ને જો પોતાની ટેસ્ટ માં સર્વોપરિતા બતાવી હોય તો જે તે દેશ ને તેમની ધરતીપરજ  હરાવું જરૂરી છે. ને ભારત પાસે આ વખતે તેમાટે ની તક પણ છે. આ શ્રેણી વિજય થી ભારત પોતાનું ન. ૧ નું સ્થાન તો મજબુત કરી શકશેજ  સાથે સાથે  વિદેશ ની ધરતી પર શ્રેણી જીતવાનો પોતાનો રેકોર્ડ પણ સુધારી શકશે. પરતું તે એટલું સહેલું નહિ હોય ખાસ કરી ને શ્રીલંકા ને તેનીજ ધરતી પર હરાવું , તેમાં પણ દુનિયા ની સારી કોલેટીની સ્પીન બોલિંગ સામે અને એટલેજ આ મુકાબલા માટે અત્યારથીજ એક ઉત્સુકતા વધી રહી છે.

વળી આ શ્રેણી નું એટલે પણ મહત્વ વધી જાય છે કેમ કે પહેલી ટેસ્ટ પછી મુરલીધરન તેમની ટેસ્ટ કારકિર્દી પૂરી કરી રહ્યા છે. ને ક્રિકેટ જગત ના અવ્વલ દર્જાના ક્રિકેટર ની ટેસ્ટ માં રમતા જોવાનો આ છેલ્લો લહાવો મળશે. અંગત રીતે મને તેમની બોલિંગ તેમજ તેમની બોલિંગ એક્સન એટલી પ્રેરણાદાયી નથી લાગી, પણ તેમનું વ્યક્તિત્વ, તેમની મેદાન તેમજ મેદાન બહારની વર્તણુક, ક્રિકેટ ની રમત માટે નું પેસન, કોઈ પણ જાતના અભિમાન વગર ની નમ્ર વર્તણુક ને ખોટા ખોટા વિધાનો કરી વિવાદો ઉભા કરવા જેવું કયારેય વર્તન ના કરવું, આટલા  વર્ષો સુધી એક ધારું ક્રિકેટ રમવું ને ફિટનેસ જાળવી, પોતાન દેશ ને વર્લ્ડ કપ અપાવો તેમજ કેટલીય શ્રેણી વિજય માં મહત્વ નો ભાગ ભજવો, ને હમેશા એક સરસ ને નાનું મજાનું મોઢા પર સ્માઈલ રમતું રાખવું , ખુબ આકર્ષે છે. ને તેમના આ ગુણો ને લીધે આવનારી પેઢીઓ સુધી તેઓ યાદ રેહશે. આ વખતની પહેલી ટેસ્ટ મેચ  માં પણ તેઓ ૮ વિકેટ લઇ ને તેમના ૮૦૦ વિકેટ ના ફિગર સુધી પોહચી શકે તેવી પ્રભુ ને પ્રાર્થના. તેમના જેવા ક્રિકેટ એટલે “જેન્ટલ મેન્સ ગેમ” ને ખરા અર્થમાં સાર્થક કરતા ક્રિકેટર ને સો સો સલામ !!!

આવખતે ફરી પાછો સચિન, રાહુલ, લક્ષમણ જેવા દિગ્ગજો ને રમતા જોવાનો લહાવો મળશે , તેમનો મેન્ડીસ ને મુરલીધરન સામેનો મુકાબલો જોવાની મજા આવી જશે સાથે સાથે નવા ખિલાડીઓ ની ધારાધાર સ્પીન બોલિંગ સામે ની પરીક્ષા પણ થઇ જશે, શ્રીલંકાના અવ્વલ દરજ્જાના બેટ્સમેન જયવર્ધન નો ભારતીય સ્પીન બોલિંગ સાથે નો મુકાબલો પણ એટલોજ રોચક રહશે.

અત્યાર ની રમાયેલી  પ્રેક્ટીસ મેચ જોકે શ્રીલંકા નો હાથ જરૂર ઉપર બતાવે છે, મેડીસ ની બોલિંગ સામે ફરી એક વાર ભારતીય ધુરંધરો ઘૂટણે પડી ગયા. ગંભીર ને યુવરજ શિવાય કોઈ ખાસ ના રમી શક્યું . જોઈએ  હવે ૧૮ મી થી શરુ થતી મેચ માં ટીમ ઇન્ડિયા  ટક્કર નો મુકાબલો કરી શકશે કે નહિ ! બન્ને ટીમ ને સરસ રમત દાખવા માટે શુભકામના !